Beş gün önce ABD yetkililerine yabancı devlet adamları tarafından verilen hediyelerin listesi yayımlandı.
ABD’de, yetkili kişilerin kabul edebilecekleri armağanlara sınırlama getiren bir yasa var.
Buna göre ABD başkanları yurtiçinde bir yıl içinde aynı kaynaktan değeri 1000 doları geçen hediye kabul edemiyorlar.
Bu “sınır” yurtdışı kaynaklı armağanlar için 250 dolar..
Bu tutarları aşan hediyeler başkanlar tarafından Ulusal Arşiv’e gönderiliyor. Bazı armağanlar daha sonra başkanların görev süreleri bittiğinde kendi adlarına yaptırdıkları kütüphanelerde sergileniyor.
Nitekim Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve eşi Emine Erdoğan, ABD ziyaretlerinde Bush ailesine götürecekleri armağanları seçerken bu limitleri aşmamaya özen gösterdiler. Bush’a ipek kravat, kızlarına ipek eşarp götürdüler..
Sarar Giyim de Bush’a hediye ettiği takım elbisenin faturasına işçilik eklemeyerek yasal limitlerin altında kalmaya gayret etti..
Listesi ‘arşiv’de
Beş gün önce Beyaz Saray’dan Ulusal Arşiv’e gönderilen listede 2003 yılında Bush ve Beyaz Saray yetkililerine verilen hediyelerin ne oldukları, kime kimin tarafından gönderildiği ve değerlerinin ne kadar olduğu yazılı..
Listede çok ilginç parçalar var: Laura Bush’a Suudi Arabistan Prensi Abdullah tarafından elmas ve safirle bezeli mücevherler hediye edilmiş. Değeri 100 bin dolar.
İngiltere Kraliçesi 500 dolar değerinde üzerinde eski ABD başkanlarının portreleri kazınmış bir gümüş levha hediye etmiş. İtalyan Başbakanı Berlusconi 13 bin dolarlık Franck Muller saat göndermiş. Fransa Devlet Başkanı Chirac da Christian Dior marka bir tıraş losyonu..
Liste uzayıp gidiyor. Merak edenler tam listeyi “Federal Register, Vol. 69, No: 147, Monday, August 2, 2004″ten okuyabilirler.. İnternet üzerinden ulaşmak çok kolay..
Biz bilmiyoruz..
İngiltere’de de ABD’dekine benzer bir yasa var. Burada da İngiltere Başbakanı’nın değeri 140 sterlini (yaklaşık 380 milyon lira) aşan hediyeleri kabul edemeyeceği öngörülüyor. Eğer Başbakan kendisine gönderilen armağanı çok beğenir ve almak isterse üstünü kendi cebinden tamamlamak zorunda.
Nitekim U2 Grubu’nun solisti Bono geçenlerde Blair’e bir gitarını hediye etmek istedi. Blair, gitarın değeri 140 sterlini geçtiği için ve cebinden de ekstra para ödemek istemediği için armağanı geri çevirdi..
Böyle bir yasaya Türkiye’de de ihtiyaç olduğunu düşünüyorum.
Cumhurbaşkanlarına, başbakanlara, bakanlara ve devlet görevlilerine verilebilecek armağanlara sınırlama getiren, tüm armağanları açıklamayı zorunlu kılan ve armağanlara parasal sınırlama getiren bir yasa..
Bu sadece kamu yönetimindeki şeffaflık açısından değil, gereksiz dedikoduların önlenmesi için de gerekli bir yasa..
Başbakan’ın oğlunun ve kızının düğünlerinde takılan takıların miktar ve tutarlarının ne olduğunu bilmiyoruz mesela..
Özellikle de düğünlere davet edilen yabancı devlet adamlarının armağanlarının ne olduklarını, değerlerini ve bunlarla ilgili olarak ne tür bir işlem yapıldığını ben bir gazeteci olarak çok merak ediyorum.
Eminim kamuoyu da merak ediyordur.