RADİKAL

Çizginin tersine yazma

 Keith Reinhard ünlü bir reklamcı. Reklam yazarlığı ile başladığı meslek hayatının zirvesinde DDB Needham Worldwide’ın Yönetim Kurulu Başkanlığı’nı yürütüyor.

Reinhard, 1980 yılından beri her çarşamba günü ajans içinde dağıtılan tek sayfalık bir bilgi notu yazıyor. Notlar, çizgili kâğıtlara ama çizginin tersi yönünde yazılmış. Bunun sebebi, kendisine ve ajans çalışanlarına ‘kuralları yıkmak gerektiğini’ göstermek.

Reinhard’ın her çarşamba yazdığı bu notlardan oluşan bir derleme ‘Her Çarşamba’ başlığı altında DDB’nin Türkiye’deki ortağı Medina-Turgul Reklam Ajansı tarafından yayımlandı. Arada bir günlük hayhuydan uzaklaşıp ‘yaratıcılık’ üzerine düşünmemiz gerektiğine inanıyorum. Size bu derlemeden yaptığım bir seçme sunuyorum.

“Caz ve klasikler konusunda Grammy’lerle kanıtlanmış inanılmaz bir yeteneği olan Wynton Marsalis’le yaratıcılık konusunu tartışıyorduk. Sanatındaki yenilikçi tavrı kastederek şunu söyledi: ‘Alışılmadık şeyler yaratmak hiçbir işe yaramaz. İnsanlar onun üzerinde kafa yormak istemeli.’ Sonra da şöyle devam etti: ‘Eksantrik yaratıcılar, yalnızca kendilerini anlatmak ve kendilerini ifade etmek derdinde. Oysa gerçek bir sanatçı, izleyiciyi de yaratıcı sanatın ayrılmaz bir parçası gibi görür.’ Biz de öyle görmeliyiz.”

“Yetenek korkunun pençesinde donar. Yaratıcı zihin, sözcüklerin ve fikirlerin doğal akışını daraltarak kapanır. Korku, nedeni açıklanmamış gizli tartışmalarda ortaya çıkan kararlardan doğar. İnsanlar gerçeklerden korkmaz; gücün anlayamadıkları nedenlerle keyfi olarak kullanılmasından korkarlar. Korku, bu nedenlerin ötesinde, felç edicidir. Yaratıcılığı beslemeye adanmış bir organizasyon anlayışında, korkutarak yönetmeye yer yoktur.”

“Bilinenin ötesine seyahat etmek; duyulmamış olanı araştırmak; korkutucu, basmakalıp zihinlerin ayak basmadığı yerlerden geçerek yol açmak, yaratıcı yeteneğin doğasında vardır. Bu fikir-araştırma keşiflerinin başarıyla sonuçlanacağının bir garantisi olmadığından; kâşiflere arama isteklerini sürdürebilmeleri için, hata yapma toleransı tanınmalıdır.”

“Zeki insanlar fikirler hakkında konuşur. Ortalama insanlar şeyler hakkında konuşur. Küçük insanlar diğer insanlar hakkında konuşur.”

“Yıllardan beri, içimizde saklanan yaratıcılığı nasıl ortaya çıkartabileceğimize dair çeşitli teoriler öne sürüldü. Ama yaratıcılığın ilk kuralı üzerinde yeterince durulmadı: Budala gibi görünmeye hazırlıklı olun. Geleneksel bir mantıkla hareket edenlerin sizinle alay etmelerini göze alamıyorsanız ya da ‘denenmiş doğrularla’ teselli bulanların gülüşmelerine tahammül edemiyorsanız, büyük olasılıkla yaratıcı olamazsınız.”

“Aziz Paul’ün Kızları adındaki bir grup, İngilizcede en önemli buldukları sözcükleri sıralamışlar.

En önemli 5 sözcük: “Ben hata yaptığımı kabul ediyorum.”
En önemli 4 sözcük: “Ben seninle gurur duyuyorum.”
En önemli 3 sözcük: “Senin görüşün ne?”
En önemli 2 sözcük: “Rica etsem..”
En önemli 1 sözcük: “Teşekkürler.”
En önemli sözcük: “Biz.”